İnternet ve Mobil gibi yeni teknolojiler tüketici davranışlarını değiştiriyor. Doğal olarak tüketici kendisine kolay gelen seçeneklere yöneliyor. Bu durum birçok iş kolunda olduğu gibi nakliyat işinden para kazanmayı hedefleyen esnafımızın beklentileri ile tam olarak örtüşmüyor. Temel soru ya da sorun şudur. Biz değişimi mi durduralım? Böylece eski güzel günlerimize kaldığımız yerden devam ederiz. Yoksa değişime ayak uydurmak için davranışlarımızı mı değiştirelim? Yeni iş modelini öğrenip değişime direnç gösterenlerin aksine bu yeni iş modelini fırsata mı dönüştürelim?
Kamyoncu esnafı eskiden olduğu gibi mahallede çok bilinen bir noktaya park ediyor. İhtiyacı olan tüketiciler de gelip onu buluyordu. İşini6 daha da büyütmüş olan evden eve nakliyat firmaları mahallede ufak bir ofis kurarak hizmet veriyorlardı. İnternetin icadından önce bu iş modeli çok geçerli bir yöntem olarak varlığını korumayı başarmıştı. Türk Toplumunu oluşturan bireylerin internete erişimi ve kullanımı arttıkça bu iş modeli geçerliliğini yitirmeye başladı. Artık sabit bir mekânda müşteri beklemek her geçen gün daha fazla acı veriyor.
Enakliyat’ı kurduktan sonra önde gelen bazı evden eve nakliyat firmalarını ziyaret edip yeni sistemde birlikte çalışmayı önerdik, genellikle net bir ret cevabı aldık ve çok şaşırdık, nakliyeciler portallere karşı bir tutum sergiler gibi duruyorlardı.
O zaman firmalardan aldığımız tepkinin manasını anlayamamıştık. Daha sonra sektördeki ilişkilerimiz artıp değişik kaynaklardan bilgi alır duruma gelince işin aslını öğrenmek mümkün oldu. Aldığımız tepkinin iki temel kaynağı varmış. Bunlardan ilki nakliyat portali olarak ortaya çıkıp taahhütlerini yerine getirmeyen ve üyelerini mağdur eden portaller tepki oluşturmuştu. Bu tepkilerinde evden eve nakliyat firmaları yerden göğe kadar haklıydılar. Devletin hemen hemen hiçbir düzenlemesinin olmadığı (Ne işe yaradığı anlaşılamayan K Belgeleri hariç) bir sektörde birçok şarlatana piyasayı bir anlamda dolandırma zemini oluşmuştu. Onlar da bu zemini kullanmıştı…
Evden eve nakliyat firmalarının Nakliyat Portallerine tepki göstermelerinin arkasındaki ikinci neden bize daha şaşırtıcı gelmişti. Evden eve nakliyat firmaları, portalleri kendilerinin ekmeği ile oynayan asalak yapılar olarak tanımlıyorlardı. Bu firmaların söylemine bakılacak olursa, özetle bu portaller yok edilebilse hayat eski düzene tekrar dönecekti.
İşte zurnanın ses çıkardığı nokta tam da burasıdır. Eğer tüketici internet ortamında arama yaparak evden eve nakliyat ihtiyacı için hizmet kiralama talebi ortaya koyarsa bu talebi fırsat olarak değerlendirip onlara Pazaryeri kuracak girişimcileri hiç kimse engelleyemez. Enakliyat olmazsa, Bnakliyat olur, o da olmazsa Cnakliyat olur, o da engellenirse yabancılar gelir. Suyu tersine akıtmak nasıl çok zor ise tüketici davranışlarındaki değişimin pazara yansımalarını engellemek de o derece zordur. Başka sektörlerden örnekler vererek konuya açıklık getirmeye çalışalım.
Ben tarihi ve turistik yerleri gezmekten büyük keyif alıyorum. Bu ramazan ayında ailece farklı bir deneyim yaşayalım diyerek Kapadokya’ya gittik. Tembellere göre bir program yaptığım için biraz uzunca kaldık. Seyahat sırasındaki önemli görevlerimden biri uygun akşam yemek yerleri tespit etmek idi.
Akşam yemek yerlerini belirlemek için ne yaptığımı tahmin etmenizin zor olmadığına bahse girerim. Google arama motorunda zaman harcadım. Göreme’de, Ürgüp’te, Avanos ve diğer yakın yerleşim yerlerindeki iyi lokantaları bulmaya çalıştım. Bunu yapmaya mecburum çünkü bu yörede bildiğim ve güvendiğim bir bilgi ya da tecrübe kaynağım yok. Güvenebileceğim birilerinden tavsiye almam gerekir.
Aramalarımı yaparken arama motorunu Tripadvisor.com’un domine ettiğini fark ettim. Göreme’de en iyi 10 lokanta ve benzeri listelerle ilk sayfaları doldurmuş. Tripadvisor’un olmadığı satırlarda foursquare.com var.
Tripadvisor.com ve forusquare.com gibi sitelerin Türkiye’deki bazı internet pazarlarını tamamen ele geçirmiş olmaları üzücü. Keşke Türk markaları bu fırsatları önceden görse ve sadece Türkiye’yi değil bazı yurt dışı pazarları da domine etseydi. Ne yazık ki bu isteklerimiz bir temenniden öteye geçmiyor. Çünkü biz Türk girişimcileri birçok yenilikte olduğu gibi bu alanda da geç davranmanın bedelini ödüyoruz. Yukarıda bahsettiğim gibi bizden birilerinin Lokanta ve Otellere yönelik pazaryeri oluşturmaması o alanın boş kalması anlamına gelmemiş. Yabancılar gelip tezgâhı kurmuşlar.
Kapadokya’da iken neredeyse yabancı turist yoktu, az sayıda yerli turist vardı. Diğer bir ifade ile; 2017 Haziranında Kapadokya’daki turizm vaziyetini pek parlak görmedik. Buna rağmen öncelikle tercih ettiğimiz, Tripadvisor.com’un ilk 10 listesindeki lokantaların akşamları dolduğunu hatta rezervasyonsuz müşterileri çevirdiklerini gördük. Akşam saatlerinde diğer lokantaları da gözlemleme imkânımız oluyordu. Göreme’nin hemen her yeri Otel ve Lokanta bir bina otel değil ise lokantadır, lokanta değilse kesin oteldir.
Lokantaların büyük ekseriyeti tam anlamı ile sinek avlıyordu. Bazı akşamları top 10 olmayan lokantalarda da yemek yedik ve farkı gözlerimizle gördük bazen biz lokantanın tek müşterisi oluyorduk. Son üç günde otelimizin de tek müşterisi idik. Top 10’daki lokantaların yemekleri güzeldi, Top 10’da olmayan lokantaların yemekleri de eşdeğer oranda güzeldi. Müşteriye davranış noktasında ise Top 10’daki lokantaların açık bir üstünlüğü olduğu fark ediliyordu.
Lokantaların Top 10’a nasıl yükseldiklerini anlamaya çalıştım. Anladığım kadarıyla algoritma yorum sayısı ve reytingin yüksekliğine dayanıyor. Çok sayıda müşteri yorumu alıp, reytingi de yüksek tutabildiğiniz zaman Top 10’da kendinize bir yer edinebiliyorsunuz. Bu sizin işinizden para kazanmanızın ya da kaybetmenizin anahtarı oluyor. Vay canına, demeden edemiyorum.
Ben Amazon.com’dan ilk kitap siparişlerimi 1997 yılında vermiştim. Aradan 20 yıl geçmiş fakat kitap seçim kriterleri hiç değişmemiş. O zamanda en çok satılanlar listelerine bakıyor, oradan seçtiğim kitapların müşteri yorumları ve reytinglerini inceliyordum. Bu günde aynı yöntemi kullanıyorum. Bu gün itibariyle Amazon, Apple, Google ve Microsoft’tan daha düşük bir piyasa değerine sahip (480 Milyar USD, tek başına Borsa İstanbul’un 1,5 katı) fakat herkesin üzerinde mutabık olduğu konu şudur ki, Amazon, dünyada 1 Trilyon USD piyasa değerine ulaşacak ilk şirket olarak görülmektedir. Amazon’un itici gücü nedir? Müşteri yorum ve reytingleri…
Otel ve Lokanta sektörleri, Amazon gibi birçok sektörden örneklerle yazıyı uzatabilirim. Bende malzeme bol. Ancak maksadın yerine geldiğine kanat getirip Evden Eve Nakliyat Sektöründe ön sıralarda yer kapmak için ne yapılması gerektiğini inceleyelim.
Evden Eve Nakliyatta Kalıcı Başarı İçin Üç Adım;
1- Adım1: Müşteri Deneyimini Yüksek Tut;
Söylemesi kolay da bunu nasıl yapacağım diye aklınıza soru gelmiştir? Şimdi beraber bu soruyu cevaplayalım. Müşteri deneyiminin derecesi müşteri beklentisi ile aldığı hizmet algısı arasındaki (+-) fark şeklinde ifade edilebilir. Müşterinin aldığı hizmet algısı beklentisinin üzerinde ise deneyim yüksek altında ise deneyim düşük olarak tanımlanabilir. Bu durumda mantık bize hizmet algısını, müşteri beklentisinin üzerinde tutmanın iki yolu olduğunu söylüyor.
a. Hizmet Standardını Yükseltmek: Evden eve nakliyatta hizmet standardını yükseltmek için üzerinde hassasiyetle durulması gereken alanlar; iletişim, paketleme, zamanlama, çalışanların davranışları ve fiyat fayda dengesidir. Sürekliliği olan ve evden eve nakliyat için hayati önem taşıyan alanlarda (marangozluk, tesisat ve paketleme) eğitilmiş ya da yeterli tecrübeye sahip çalışanlarla iş yapmak ciddi bir avantajdır. Amele pazarından eleman alıp taşıma yapıyorsanız siz bu yazıyı hiç okumayın. Eğer siz müşteriye ucuz fiyat verdiyseniz yukarıda belirttiğimiz alanlarda iyi hizmet vermek size zarar ettireceği için iş sürdürülebilir değil. Kaliteli eleman ve eksiksiz paketleme yapabilmek için karlı fiyat ile iş almak esastır. Ucuz etin yahnisi maalesef güzel olmuyor.
b. Müşteri Beklentisini Düşük Tutmak: Müşteri beklentilerini düşürmek ile düşük tutmak farklı şeylerdir. Beklentiyi düşürelim demiyoruz, şişirmeyelim diyoruz. Mevlana’nın bize önerdiği kurala uyarsak bu konuda sorun yaşamayız. “Ya olduğun gibi görün, ya da göründüğün gibi ol” HZ. Mevlana. Mevlana diyor ki eğer olduğundan farklı görünmeye çalışırsan bunu orta ve uzun vade de sürdüremezsin. İnsanlar ve firmalar genellikle olduklarından fazla görünmeye çalışırlar. Kimse olduğundan eksik görünmek için kalori harcamaz. Eğer olduğundan fazla görünmeye çalışırsan, tutamayacağın sözler vereceksin anlamı çıkar. Bu da sana olan güveni yerle bir edecektir. Tek çıkar yol; müşteriye karşı açık ve net olmak, ne yapılacak ise aynen müşteri ile paylaşılmaktan geçiyor. Eğmek, bükmek yok, açık, şeffaf ve dürüst… Hatta biz şiddetle söylediklerimizi yazılı iletmeyi öneriyoruz. Bu iletişim Evden Eve Nakliyat Sözleşmesi imzalanmak suretiyle kayda geçirilirse daha yerinde olur.
Adım2 : İnternette ve Mobilde Aktif Olun;
Adım1’de bahsettiğimiz “Müşteri Deneyimini Yüksek Tutmak” işini başarabiliyorsak Adım2’ye geçmek anlamlıdır. Adım2’de kaliteli hizmetimizi kayda geçireceğiz. Sonrasında bunu yeni müşterileri ikna etmek için kaldıraç olarak kullanacağız. Nasıl mı? İnternet ve Mobilde kendi markamız ile aktif ve görünür olmak hepimizin rüyasıdır. Ne güzel olur bunu başarabilsek, ne yazık ki bu ne kolay ne de ucuz bir yöntemdir. Orta halli bir evden eve nakliyat firmasının kendi markası ile internet ve mobilde görünür olması Milli Piyangodan büyük ikramiye kazanması kadar düşük bir ihtimaldir. Kendi imkânlarımız ile İnternet ve Mobilde görünür olmak bir seçenek değil ise başka yöntem var mıdır? Alternatif yöntem önerimiz; Enakliyat gibi özüne ve sözüne güvenilen bir Pazaryerinde müşteri yorumları toplayıp, reytinginizi yüksek tutmanızdır. Hiçbir kalıcı başarı kestirme yollardan gidilerek elde edilmez. Ter dökeceksiniz ve müşteriye sabır göstereceksiniz. Müşteri Yorumları ve reytingin orta ve uzun vadede işimize olan pozitif etkisini bu yazının başlangıcında Otel, Lokanta ve Amazon örneklerinden giderek izah etmeye çalışmıştım. Enakliyat olarak beş yıldan beri bizde de müşteri yorumu toplayıp reytingini yüksek tutan üye evden eve nakliyat firmalarımız var. Bu firmaların müşteri yorumları ve reytingin faydasını nasıl kullandıklarını tüm yönleri ile görebiliyoruz. Müşteri Yorumları ve yüksek reyting, firmaya olan güveni yükseltiyor. Bu sayede firma daha çok iş alıyor ve daha yüksek olan fiyatını müşterisine kabul ettirebiliyor. Demek ki; müşteri yorumları ve reyting bir anlamda servet gibi işlev görebiliyor. Biz müşteri yorum ve reytinginin servet olduğundan hiç şüphe etmiyoruz.
Adım3: Adım1 ve Adım2’yi Tekrar Et; Yeterince uzun bir süre 2-3 yıl çalışıp piyasada bir itibar oluştur sonrada bunu bozmadan devam ettir. İnsanların davranış değiştirmesi kolay değildir. Evden Eve Nakliyat Piyasasında yıllarca şark kurnazlığı ile müşteriden değer kopartmak bir pazarlama başarısı olarak görülmüştür. Müşterinin bilgisizliğinden, iyi niyetinden ve hukuki boşluklardan hep yararlanılmıştır. İnternetin icadından önce bu yöntemlerle işi bir süre yürütmek mümkün olduysa da şimdi pek öyle değil. Yaptığınız yanlışları müşterileriniz birçok medya kanalından topluma iletme imkânına sahiptirler. Yeni müşteriler Firmanızın adını Google’a yazdıklarında sizin internete koyduğunuz içeriğin yanında hemen müşteri şikâyetleri ve sosyal medya paylaşımları da geliyor. Bazı evden eve nakliyat firmaları sık sık isim değiştirerek eski kötü davranışların maliyetinden sıyırmak için çaba gösteriyor. Ama faydası yok, her defasında başa dönmek demek asla sonunu görememek demektir.
Yukarıda da bahsettiğim gibi olduğunuz gibi görünmüyorsanız. Eninde sonunda aradaki farkın bedelini ödersiniz. Eğer kıvrak zekânıza fazla güveniyorsanız bilmelisiniz ki toplum aptallardan oluşmuş bir demografi değil.
Şimdi gelin Hz. Mevlana itibar edelim ve O’nun tanımladığı gibi tam dürüst olalım. Dürüstlük iş hayatında en iyi politikadır. Üstelik çok da karlıdır.
Yorum Gönder